Deniz Balıkları-Tang'lar-Acanthuridae.

Işın yüzgeçliler veya gerçek adlarıyla Neşter (cerrah) balıkları.

Akvaryum hobicilerinin vazgeçemedikleri en popüler balıklardır. Diğer balıklardan geniş ve oval vücutları, iri çıkık gözleriyle kolayca ayırt edilirler. Üst yüzgeçlerinde 4-9 arası dikenli yüzgece ve 19-bazı türlerde ise 31 ışınlı yumuşak yüzgeçlere sahiptirler. Anal yüzgeçlerinde ise 2-3 arası dikenli yüzgece 19-36 arası ışın yüzgece sahiptirler.6 cins-gruba ayrılmışlardır, Bunlar, Acanthurus, Ctenochaetus, Paracanthurus, Zebrasoma, Naso, Prionurus. Bilinen 72 türü vardır. Bu balıklar 3 büyük Okyanusun tropikal mercan kayalıklarına yayılmışlardır. Bunlardan 5 türü Atlantik okyanusunun tropikal bölümlerinde diğer büyük çoğunluk ise Hint ve Pasifik okyanusunda yayılım gösterirler. Vücutları çok küçük ktenoid (taraksı) pullarla kaplıdır, pul yapılarının küçüklüğünden dolayı balıklar sanki pulsuzmuş izlenimi verirler. Küçük ağızları ince baskılı dişlerle donanmıştır. Bütün Acanthurus ailesi kayaların üzerlerinde oluşan algleri kazıyarak beslenirler. Diğer alg-bitkisel besinlerle beslenen balıklarda olduğu gibi bunlarında bağırsak yapıları uzuncadır, mideleri yok gibidir. Bu aileden sadece Acanthurus mata ve Acanthurus thomsoni alglerin dışında mercan sütunlarının üst kesimlerinde zooplankton’da toplarlar. Kodal yüzgecinin (kuyruk yüzgeci) her iki tarafında bulunan keskin (neşteri andıran)yüzgeçlere sahiptirler. Bu yüzgeçleri ile bölge savunması yaparlar ama aynı zamanda kendi türlerine karşıda mükemmel bir silah olarak kullanabilirler, hatta büyük boyutlu türler dikkatsiz akvaryum bakıcısını bile yaralayabilirler. Bazı türlerin açtıkları yaraların iyileşmesi zaman alabilir. Ör. Prionurus türlerinin neşterlerinde azda olsa yaralara etki yapabilen toksin maddeler bulunmaktadır. Bazı türleri aşırı bölgeci ve saldırgan olduğundan karma akvaryumlarda barındırmak sorunlara yol açabilir. Aktif ve aşırı hareketli balıklar olduklarından geniş alanlara ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda saklanabilmek için kayalık bölgelerinde yeteri kadar sağlanması gerekmektedir. Her ne kadar bitkisel gıdalarla beslenseler de akvaryum ortamında hemen her çeşit yemi tüketebilirler. Eğer akvaryum ortamında yosunlar veya diğer bitkisel maddeler eksikse onlara dışarıdan marul, salata, nöri (kurutulmuş deniz yosunu) veya ıspanak parçaları vermelisiniz. Not: Kıvırcık salata gibi bitkisel besinler verirken temiz olduklarına dikkat etmelisiniz. Çünkü bazen böcek ilaçlarını da akvaryuma dâhil edebilirsiniz. Ayrıca bu salatalar yüksek miktarda nitrat içermektedirler, bunu da göz önünde bulundurmakta fayda var. Akvaryum ortamında, stres altına girdiklerinde sık sık Cryptocarion (beyaz benek) hastalığına ve suyun giderek kalitesizleşmesi sonucunda da oodinum’a yakalanırlar.

Deniz balıkları,Acanthuridae,orange shoulder tang,Mimic lemon peel tang,Yellow fin tang,convict tang,Lieutenant Tang ,Sohal tang,

Tang’lar-Acanthuridae.

Acanthurus olivacaeus.

Schloch ve Schneider-1801. Orange shoulder tang.Bütün tropikal Batı Pasifik’den KuzeyBatı Avusturalyadan Hint Okyanusunun Doğu bölgelerine kadar olan geniş bir alana yayılmışlardır. Çoğunlukla gruplarla, bazense çift olarak kayalık bölgelerde yem araştırmaları yaparlar. Yaklaşık 35 cm kadar olurlar. Akvaryumları 180cm uzunluğunda ve 350-400 litre kadar olmalıdır.(tek bir balık için).Mercan akvaryumlarında sorun çıkarmayan bir türdür. Akvaryumlarda çok ince saç alglerini, diatomları ve kumun yüzeyindeki diğer mikro algleri tüketirler. Diğer türlere göre daha sakin karakterde ve renklerinin güzelliğinden dolayı hobiciler arasında tutulan balıklardır. Büyük boyutlu akvaryumlarda diğer balıkları görmemezlikten gelircesine (buna diğer acanthuri’lar dan A.nigricans ve A.triostergus de dâhildir) sürekli kendi işleriyle meşgul olurlar. Yavru ve olgunlaşmamış bireylerin renkleri sarı renktedir. Bu evrede henüz omzunda belirleyici portakal renkli beneği de görülmez. Gıdaları bitkisel olduğundan mutlaka spirulina katkılı yemler verilmelidir. Günde 3 kez yemlemek sağlıkları açısından önemlidir. Temiz su şartları bu balıklar içinde geçerlidir.

Acanthurus pyroferus.

Kittlitz-1834.Mimic tang-taklitçi tangHint-Pasifik Okyanusunda geniş bir alana yayılmışlardır. Yaklaşık 4 ile 40 metrelik derinliklerde çoğu zaman kayalık ve mercanlık alanlarda, bazende geniş kumsal bölgelerde görülürler Acanthurus ailesi içinde en ilginç yaşam döngüsüne sahip balıktırlar. 

Doğal yaşam alanlarında gençken diğer balıkları taklit etme (cüce melek balıklarından, Centropyge flavissimus,C.heraldi,C.vroliki,gibi) yetenekleri vardır. Centropyge flavissimus, a benzeyen aşağıdaki balık aslında A.pyroferus’un yavru halidir.

Bir teoriye göre bu başkalaşımın sebebi, gençken sert neşterlerinin gelişmemiş olmasından dolayı,melek balıklarını taklit ederek onların korumaları altında olmalarıdır. 25 cm kadar olurlar. Olgunlaşan balıkları akvaryum ortamına alıştırmak oldukça zordur. Yavru olarak gelen bireyler daha çabuk adapte olurlar. Yaklaşık 150 cm uzunluğunda 300 litre hacmindeki akvaryumlarda tek birey olarak tutulmalarında fayda vardır. Mercan akvaryumlarında genellikle sorun çıkarmazlar. Olgun balıkları akvaryum ortamında yeme alıştırmak için artemia larvaları verilebilir. Gıdalarının arasında vitamin değeri yüksek yemler verilmelidir (spirulina ağırlıklı yemler idealdir).

Acanthurus sohal.

 Forsskal-1775.Sohal Tang.En çok kızıl deniz de bulunurlar, ama Arap yarım adasının uç kısımlarında da rastlanılmaktadır. Kızıl denizin bu görkemli balığı yaklaşık 40 cm.lik boya ulaşabilir.Olgun balıklar genel olarak yalnız başlarına kendi bölgelerinde yemlenirler, bazense küçük sürüler halinde 15-20 metrelik derinlerde yem araştırmaları yaparlar. Hobiciler arasında beğenilen bir türdür. Gövdesini süsleyen elektrik mavisi çizgiler olağanüstüdür. Bu kadar güzel olmasının yanında aşırı derecede kavgacı karakterdedir. Akvaryumun dominanantıdır. Hemen her balığa takılır, taciz eder ve güçsüz türleri oldukça iri neşteriyle yaralayabilirler. Son derece hareketlidirler. Akvaryumları 180cm uzunluğunda ve 400-450 litre kadar olmalıdır.(tek bir balık için).Mercan akvaryumlarında sorun çıkarmayan bir türdür. Aşırı yem yediklerinden kirlenmelere dikkat etmelisiniz. Güçlü balıklardır. Aydınlık ve açık alanlardan hoşlanırlar.Menülerinde çok çeşitli yemlere rastlanır, çok ince saç alglerinden diatomik canlılara kadar birçok yemi severek tüketirler. Günde 3 kez yeme ihtiyaç duyarlar. Akvaryumun suyu hızla kirleneceğinden güçlü biyolojik filtreler gerekmektedir. Suyun kalitesizliği diğer türlerde olduğu gibi bu balıkları da etkiler.

Acanthurus tennenti.

Günther-1861.Teğmen Tang.Batı Hint okyanusundan, Doğu Afrika sahillerine, Maldivler ve Sri Lanka’nın tropikal bölgelerinde yayılım gösterirler. Kayalık bölgelerin, mercan kayalıklarının 3-25 metrelerinde genel olarak tek başlarına veya küçük sürüler halinde yemlenirler. Yaklaşık 45 cm kadar olabilirler. Sert karakterde ve bölgecidirler.En az 200 cm uzunluğunda 600 litrelik akvaryumlar onlar için idealdir. Büyük boyutlu olanlarını akvaryum ortamına alıştırmak zor olabilir. Gıdalarının çoğunu kahverengi, yeşil ince saç algleri ve kireç ihtiva eden sert yapıdaki algler oluşturur. Akvaryumlarda sürekli olarak kumların, kayaların üzerlerini didikleyip yemlenirler. Bir tür temizleyici balıklar gibidirler. Gıdaları bitkisel olduğundan mutlaka spirulina katkılı yemler verilmelidir. Günde 3 kez yemlemek sağlıkları açısından önemlidir. Mercan akvaryumlarında arasıra sert mercan poliplerini rahatsız edebilirler. Dışkılamaları fazla olacağından ortam kirlenmesi hızlı olabilir. Temiz su şartları bu balıklar içinde geçerlidir. Güçlü filtreleme önemlidir. Yüksek nitratlı sularda kısa sürede hastalanırlar. Not: Bünyesinde cigitera taşır.

Acanthurus triostegus.

Linnaeus-1758.Konvikt Tang-Mahküm veya Hükümlü Tang.Doğu Hint Okyanusundan Pasifiğe, oradan Meksika ve Panamaya kadar geniş bir alana yayılırlar. Genellikle sürüler halinde kayalıkların etraflarında yemlenirler (1000 den fazla kalabalık gruplar oluştururlar.)Bazen 80-90 metrelerde yakalandıkları da olur. Boyları 20 cm kadardır. Mükemmel yosun yiyicilerdir, ince saç alglerini ve diğer yeşil algleri siler süpürürler. Akvaryumlarda 1-3-5 sayı olarak tutulmaları mümkündür. Diğer türlerden daha barışçıl karakterdedirler. Ama akvaryum boyutları en az 150-180 cm kadar olmalıdır. 

Çok yem tüketirler, bu nedenle günde 3 kez yemleme yapılmalıdır. Sağlam ve dirençli gibi görünmelerine rağmen kirlenen sularda hemen hastalanıp ölebilirler. Akvaryumlarında güçlü filtreleme çok önemlidir. Bilhassa amonyak gibi kirleticiler akvaryum ortamından çabucak elimine edilmelidir. Bu balıklar eğer varsa saç alglerini sürekli didiklerinden alglerin kendi bünyelerine hapsettikleri amonyak gibi zehirleri de ortama salarlar, böylece akvaryumdaki kirlenme sürekli olarak artacaktır. Bu nedenle biyolojik filtrenin güçlü olması önemlidir. Su değişimleri de 10 günde %10 oranında yapılırsa balıklar daha güvende olacaktır. Tabii ki akvaryum su şartlarına göre su değişimleri de görecelidir. Not: Bünyesinde cigitera taşır.

Acanthurus xanthopterus.

Valenciennes-1835.Hint-Pasifik Okyanusundan Meksika, Panama, Galapagos hatta Kaliforniya ya yakın bölgelere yayılım gösterirler. Genç bireyler kalabalık sürüler halinde 5-20 metrelik derinliklerde yem araştırmaları yaparlarken, olgunlar ise 80-90 metrelere kadar inebilirler. Acanthurus’lar içinde en irileridir, boyu yaklaşık 70 cm kadardır. Ev akvaryumları için pek uygun sayılmazlar. Çünkü en az 250-300 cm.lik 750-1000 litre hacminde akvaryuma ihtiyaç duyarlar. Doğada ince saç alglerinden, diatomik canlılara kadar birçok şeyi tüketirler. Akvaryumlarında güçlü su akıntılarından hoşlanırlar. Bu balıkları da en az günde 3 kez beslemek gerekmektedir. İri boyutlarından dolayı mercan akvaryumları için tavsiye edilmezler. Akvaryumlarında birçok karışık yemi severek tüketirler. Vitamin değeri yüksek yemler, spirulina, brokoli, bezelye gibi bitkisel gıdaların yanında artemia da verebilirsiniz. Akvaryumun suyu hızla kirleneceğinden güçlü biyolojik filtreler gerekmektedir. Suyun kalitesizliği diğer türlerde olduğu gibi bu balıkları da etkiler ve kısa süre de hastalanırlar. Oodinum ‘a dikkat. Not: Bünyesinde cigitera taşır.

KAYNAKÇA/ BIBLIOGRAPY

SCOTT W.MICHAEL-MARINE FISHES.

Allen,Dr.G.R.-1991.Damselfishes of the World.

Michael,Scott W.Reef Fishes-Vol.1-2-3.

Debelius,H.and H.A.Baensch.1994 Marine Atlas.Vol.1
Dr.Burgess's Mini Atlas of Marine Aquarium Fishes.

Allen,Dr.G.R.Butterfly and Angelfishes of the World.

Deniz balıkları,Yellow Tail Blue Damsel,Blue Devil Damsel,Fiji Blue Damsel,Azur Demoiselle.

Chrysiptera’lar,Sevimli Demoiseller.

(Demosilelere devam)

Pomacentridae’lerin, Pomacentrinae grubuna girerler. 33 türü bilinmektedir. Hobiciler arasında popüler bir gruptur. Bakımları son derece kolaydır. Chromis türlerine göre biraz daha bölgeci ve kavgacı karakterdedirler, bilhassa olgun erkekler kendi boyutundaki, hatta daha büyük türdeki balıklara bile sert davranışlarda bulununabilirler. Gıdalarını planktonlar ve ince algler oluşturur. Mercan akvaryumları için idealdirler. Küçük boyutlu olanları bazı kavgacı damsel türleriyle (bilhassa Dascyllus türleri) bir arada tutmamalısınız.Akvaryumlarında kayalardan mağaralar ve holler yapmalısınız. Yumurtalara ve yavrulara erkekler bakıcılık yapar. Günde 3 kez yemlenmeleri gerekir.

Chrysiptera cyanea.

Quoy & Gaimard, 1825.Mavi Şeytan Demoiselle. Ailenin en güzellerinden ve aranılan türlerinden biridir. Yaklaşık 8,5 cm kadar olurlar. Hint okyanusun doğusundan Pasifik okyanusuna Avustralya' ya kadar uzun bir yelpazeye yayılırlar. Mercan kayalıklarının civarlarında 8-15 metrelik derinlerde küçük sürüler (genellikle 1 erkek ve 6-10 kadar dişilerden oluşan) meydana getirirler. Bazı bölgelerde (Endonezya) vücutları tamamen mavi ve kuyruk yüzgeci turuncu-sarı olan varyeteleri vardır. Akvaryumları 200-250 litre kadar olmalıdır. Akvaryumlarda 1(erkek) adet olarak tutulmalılar. 

Olgun erkek balıklar bölgeci ve kavgacı karakterdedirler. Daha büyük boyutlu akvaryumlarda kalabalık olarak tutulmaları mümkündür. Dişi ve erkek eş tuttuklarında sık sık yumurtlama yapabilirler. Yumuşak huylu balıklarla (kardinal balıkları, bleniler, firefish, gobiler gibi,) büyük akvaryumlarda bakılabilirler, küçük akvaryumlarda bu balıklara saldırıp taciz ederler. Mercan akvaryumları için mükemmeldirler. Gıdalarını algler ve planktonlar oluşturur. Akvaryumlarda muhtelif kalitede yemleri iştahla tüketirler. Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera flavipinnis.

Allen & Robertson, 1974.Yellowfin Damsel fish. Orta Pasifik okyanusu,Papua Yeni Gine,Avusturalya.5-40 metrelik derinliklerde,kayalıklar ,ölü mercan iskeletlerinin bulunduğu alanlarda ve bazende kumluk alanlarda küçük gruplar halinde yaşarlar. Boyları 8 cm kadardır. Hobicilerde ara sıra görülürler. Erkekler bölgeci karakterdedir. Gıdalarını hayvansal planktonlar, algler ve amfipot tipi canlılar oluşturur.Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera galba.

Allen & Randall, 1974.Sarı Kanarya Demoiselle. Batı-Orta Pasifik Okyanusu,Papua Yeni Gine,Avusturalya.5-30 metrelik derinliklerde yaşarlar.Boyları 7 cm kadardır.Hobicilerde arasıra görülürler.Sert ve dayanıklı bir türdür. Gıdalarını hayvansal planktonlar, algler ve amfipot tipi canlılar oluşturur. Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir.Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera hemicyanea.

Weber, 1913.Azur Demoiselle. Bütün Hint-pasifik okyanusunun mercan kayalıklarında –Doğu Afrika dan ,Avustralya ya kadar- yaklaşık 5 metrelerden 30 metrelik alanlar yaşam alanlarını oluşturur. Hobicilerin favori balıklarındandır. Boyları yaklaşık 7 cm kadar olur. Akvaryumları 200-250 litre kadar olmalıdır. Akvaryum ortamında diğerleri gibi kavgacı olmayıp kendi halinde yem araştırmaları yaparlar. Mercan akvaryumları için de güvenli bir türdür. Diğer sert karakterdeki Damsel türleriyle bir arada (küçük akvaryumlarda) tutulmaları sakıncalı olabilir. Dişi ve erkek eş tuttuklarında sık sık yumurtlama yapabilirler. Gıdalarını ince saç algleri ve planktonlar oluşturur. Akvaryumlarda muhtelif kalitede yemleri iştahla tüketirler. Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera niger.

Allen, 1975.Tufi Damsel. Batı-Orta Pasifik Okyanusu, Papua Yeni Gine. Boyları 7 cm dir. Mercan kayalıklarında yaklaşık 2-5 metrelik derinliklerde yaşarlar. Gıdalarını ince yosunlar ve planktonlar oluşturur. Hobicilerde henüz yeni görülmeye başlanmıştır. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır. 

Chrysiptera parasema.

Fowler, 1918.Goldtail blue damsel. Batı Pasifik okyanusu, Endonezya, Filipinler. Boyları 7 cm dir. Hobicilerin favori balıklarındandır. Akvaryumları 100-150 litre kadar olmalıdır. Akvaryum ortamında diğerleri gibi kavgacı olmayıp kendi halinde bölge tutarlar. Mercan akvaryumları için mükemmeldir. Gıdalarını ince saç algleri ve planktonlar oluşturur. Akvaryumda 3-5 adet olarak tutulabilirler. Dişi ve erkek eş tuttuklarında sık sık yumurtlayabilirler.Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera sinclairi.

Allen, 1987. Batı-Orta Pasifik Okyanusu, Papua Yeni Gine. Boyları 5 cm dir. Gıdalarını ince yosunlar ve planktonlar oluşturur. Hobicilerde henüz yeni görülmeye başlanmıştır. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera springeri.

Allen & Lubbock, 1976. 

Batı Pasifik okyanusu, Endonezya, Filipinler. Boyları 5,5 cm dir. Hobicilerde (Uzak Doğuda) görülürler. Sert ve dayanıklı bir türdür. Akvaryumları 150-200 litre kadar olmalıdır.

Gıdalarını hayvansal planktonlar, algler ve amfipot tipi canlılar oluşturur. Akvaryum ortamında diğerleri gibi kavgacı olmayıp kendi halinde yem araştırmaları yaparlar. Mercan akvaryumları için de güvenli bir türdür.Akvaryum da arasıra saç alglerini de yedikleri görülür. Diğer sert karakterdeki Damsel türleriyle bir arada (küçük akvaryumlarda) tutulmaları sakıncalı olabilir. Dişi ve erkek eş tuttuklarında sık sık yumurtlama yapabilirler.Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera starcki.

Allen, 1973. Batı Pasifik okyanusu, Avusturalya, Yeni Kaledonya, Tonga. Boyları 7 cm dir. Son derece çekici ve aranılan bir türdür. Ama derin biyotoplarda kaya yarıklarında bulunurlar-35-60 metrelerde. Toplanmaları zor olduğundan, hobicilerde ara sıra görülürler.Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera taupou.

Jordan & Seale, 1906.Batı Pasifik okyanusu, Samoa, Büyük Bariyer resifinin kuzey bölgeleri yaşama alanlarıdır. Boyları 8 cm dir. Son derece çekici ve aranılan bir türdür. Mercan akvaryumları için mükemmeldir. Akvaryumları 150-200 litre kadar olmalıdır. Akvaryumlarda 1(erkek) adet olarak tutulmalılar. Olgun erkek balıklar bölgeci ve kavgacı karakterdedirler. Daha büyük boyutlu akvaryumlarda kalabalık olarak tutulmaları mümkündür. Dişi ve erkek eş tuttuklarında sık sık yumurtlama yapabilirler. Yumuşak huylu balıklarla(kardinal balıkları, bleniler, firefish, gobiler gibi,) büyük akvaryumlarda bakılabilirler, küçük akvaryumlarda bu balıklara saldırıp taciz ederler. Gıdalarını ince saç algleri ve planktonlar oluşturur. Akvaryumlarda muhtelif kalitede yemleri iştahla tüketirler. Ara sıra vitamince zenginleştirilmiş yemler verilmelidir. Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir. Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

Chrysiptera tricincta.

Allen & Randall, 1974. Batı Pasifik okyanusu, Samoa, Büyük Bariyer resifinin kuzey bölgeleri, Avusturalya, Yeni Kaledonya, yaşam alanlarıdır. Gıdalarını ince yosunlar ve planktonlar oluşturur. Hobicilerde henüz yeni görülmeye başlanmıştır. Olgun erkek balıklar bölgeci ve tek başlarınadır (eş tutan balıklar hariç). Günde 3 kez yemlenmeleri (eğer akvaryumda yeteri kadar canlı kaya yoksa) gerekir.Diğer özellikleri akraba (Chrysiptera) türleriyle aynıdır.

KAYNAKÇA/ BIBLIOGRAPY

SCOTT W.MICHAEL-MARINE FISHES.

Allen,Dr.G.R.-1991.Damselfishes of the World.

Michael,Scott W.Reef Fishes-Vol.1-2-3.

Debelius,H.and H.A.Baensch.1994 Marine Atlas.Vol.1
Dr.Burgess's Mini Atlas of Marine Aquarium Fishes.

Allen,Dr.G.R.Butterfly and Angelfishes of the World.

Deniz balıkları,Lapinler(wrasse),Cheilinus undulatus- Napoleon wrasse,Redbreasted wrasse,Broomtail wrasse.

Cheilinus.

Lapin ailesinin Cheilininae’ye dahil olan türlerinin, büyük boyutta olanlarının da çeneleri köpeksi koparıcı dişlerle silahlıdır. Bölgeci ve sert karakterdedirler. 

Bir kaç türü dışında ev akvaryumları için uygun değillerdir. Bu grubun en irisi muhteşem dev Napolyon lapini denilen türdür (Cheilinus undulatus).Boyu yaklaşık 230 cm- 190 kg civarlarında olup bütün lapinagillerin de en irisidir. Bu grubun 7 türü bilinmektedir. Hemen hepsi tropikal bölgelerin denizlerinde yaşarlar. Genellikle mercan ormanlarının civarlarını kendilerine mesken edinmişlerdir. Son derece güzel ve çarpıcı renklere sahiptirler. Erkekler olgunlaştıklarında tek başlarına gezerler.

Cheilinus abudjubbe.

Rüppell, 1835.Hint Okyanusunun Batı kesimleri, Kızıl Denizde sık rastlanırlar. Boyları 22 cm. kadardır. Akvaryum hobisinde yeni yeni görülmektedir. En az 400 litrelik akvaryumlara ihtiyaç duyarlar. Gıdalarını canlı yemler oluşturur. Keskin dişleriyle kabuklu canlıları yerler.Kayalık ve kumluk lagunlarda 5-20 metrelik derinliklerde tek olarak yemlenirler. Gıdalarını karidesler diğer kabuklular oluşturur.Kendi gibi iri balıklarla bir arada tutulmalılar.

Mercan akvaryumlarına uygun değillerdir.

Cheilinus fasciatus.

Bloch, 1791.Redbreasted wrasse.

HintOkyanusu,KızılDeniz,Afrika sahillerinden,Endonezya,Avusturalya'nın kuzey kesimlerinde de  yayılım gösterirler.Olgun bbalıklar genellikle canlı veya ölü mercanların bulunduğu bölgelerde tek başlarına yem araştırmaları yaparlar.Küçük kayaları veya ölü midye kabuklarını ters çevirerek altlarında gizlenen kabukluları yerler.Kayaların etraflarını tıpkı bir dedektif gibi incelerler. Boyları 40 cm. kadardır. En az 600 litrelik akvaryumlara ihtiyaç duyarlar. Kayalıklardan holler ve mağaraların bulunduğu ortamlar hoşlarına gider. Kendisi gibi iri balıklarla bir arada tutulabilirler. Verilen hemen her türlü yemi severek kabul ederler, ama taze verilen karides,etlerini büyük bir iştahla tüketirler. Akvaryum arkadaşları iri melek balıkları ve tang balıkları, başka türden lapinalar olabilir. Renklerinin güzelliğinden dolayı şov akvaryumlarının aranılan balıklarındandır. Son derece temiz ve kimyasal kirleticilerden arınmış sulara ihtiyaç duyarlar. Mercan akvaryumlarında fan kurtlarını, küçük kabukluları ve salyangozları yiyebilirler.

Cheilinus lunulatus.

Forsskål, 1775.Saçak kuyruklu lapin.
Broomtail wrasse.

Hint Okyanusunun Batı kesimleri, Kızıl Denizde sık rastlanırlar. Boyları 50 cm. kadardır. Renklerinin güzelliğinden dolayı büyük boyutlu şov akvaryumlarında kendisi gibi iri ve güçlü balıklar ile sergilenirler. En az 800 litrelik akvaryumlara ihtiyaç duyarlar. Gıdalarını canlı yemler oluşturur. Keskin dişleriyle kabuklu canlıları yerler. Mercan akvaryumlarına uygun değillerdir.

Cheilinus trilobatus

Lacepède, 1801.

Hint-Pasifik Okyanusu,Afrika sahillerinden, Endonezya,Avusturalya'nın kuzey kesimlerinde de yayılım gösterirler. Boyları 45 cm. kadardır. Kayalık ve kumluk lagunlarda 5-30 metrelik derinliklerde tek olarak yemlenirler. Gıdalarını karidesler diğer kabuklular oluşturur, ama aç kaldıklarında ufak balıkları da parçalayıp yerler. Küçük yavrular ise kayalıkların ve yarıkların hatta zehirli yumuşakçaların aralarında gizlenirler.Genç yavruların dış görünüşü ve renkleri ,ebeveynlerinden farklıdır.En az 600 litrelik akvaryuma ihtiyaç duyarlar (sadece tek bir balık için).Kayalıklardan mağaralık ve hollerden oluşturulan ortamlardan hoşlanırlar.Kendisi gibi iri balıklarla bir arada tutulabilirler. Mercan akvaryumlarına uygun değillerdir. Keskin dişleriyle kabuklu canlıları, karidesleri ve irileştikçe küçük savunmasiz balıkları yerler.

Cheilinus undulatus.

Rüppell, 1835.Napoleon wrasse.
Hint-Pasifik Okyanusu,Afrika sahillerinden,Endonezya,Avusturalya’nın kuzey kesimlerinde de yayılım gösterirler. Boyları 230 cm. kadar olup 191 kg gelenine rastlanmıştır.

Ayrıca bu grubun en uzun ömürlüsüdür,36 sene yaşarlar. Gençler 6-8 adet gruplar halinde mercanların aralarında, bilhassa geyik boynuzu acropora türlerinin etraflarında yemlenirler. Olgun bireyler tek başlarına, bazense çift olarak görülürler. Erkek balıkların kafaları şişerek heybetli bir görünüm kazanırlar. Bölgeci balıklardır. Gece olunca mağaraların, kovukların içine girerek dinlenirler. Meraklı ve korkusuzdurlar. Dalgıçları ilgiyle izlerler ve ellerinden yem alırlar. Ev akvaryumları için uygun değillerdir. Genellikle büyük şehir akvaryumlarında sergilenirler. Bu balıklar tehlikede olan türler listesine alınmışlardır.Gıdalarını kabuklu canlılar ve balıklar oluşturur. Not; bünyesinde cigitera'ya rastlanır.

KAYNAKÇA/ BIBLIOGRAPY

SCOTT W.MICHAEL-MARINE FISHES.
Allen,Dr.G.R.-1991.Damselfishes of the World.
Michael,Scott W.Reef Fishes-Vol.1-2-3.
Debelius,H.and H.A.Baensch.1994 Marine Atlas.Vol.1
Dr.Burgess's Mini Atlas of Marine Aquarium Fishes.
Allen,Dr.G.R.Butterfly and Angelfishes of the World.
www.Fishbase.com.

Deniz balıkları,Tang türleri,Sailfin Tang,Yellow Tang,Spotted Tang,Purple Tang,v.s.

Zebrasoma-

Tang balıkları: Oldukça popüler olan Bu grubun bilinen 7 türü vardır. Atlas okyanusu haricinde diğer tropikal Okyanuslarda bulunurlar. Hemen her akuaristin akvaryumunda bulunan türlerdir (Bazı nadir türler hariç).Gösterişli ve bakımları kolay türlere dâhildirler. Acanthurus cinsleri içinde burun yapıları uzunca olanlarıdır. Neşterleri her iki yanda da tektir. Türlerin arasında herhangi bir toksin maddeye (bünyesinde yer alan) rastlanılmamıştır. Yosun kazıyıcı diş yapıları kaşıksı-baskılı şekildedir.

Zebrasoma desjardinii.

Bennett, 1836.Sailfin Tang.
Hobicilerin favori balıklarındandırlar. Boyları yaklaşık 40 cm ‘e kadar ulaşır. Bu türün en irilerinden biridir. Hint Okyanusunun hemen her bölgesinde 5-25 metrelik derinliklerde bazen çift olarak bazen de tek bireyler olarak yem araştırmaları yaparlar. Mercan akvaryumlarında güvenlidir. Hatta saç alglerini, kahverengi zararlı algleri ve balon algleri tükettiklerinden faydalıdırlar da. Ama bazı bireyleri zaman zaman taş mercanların poliplerini ısırarak zarar verdikleri görülmüştür. Bu nedenle bu balıkların davranışlarını gözlemlemelisiniz. Ayrıca büyük boyutlara ulaştıklarından dışkılamaları da o oranda artar. Oldukça dayanıklı balıklardır. Günde 3 kez yemlenmeleri gerekir. Çeşitli salatalıklar, brokoli, bezelye, deniz yosunu (nori),gibi yemlere bayılırlar. Akvaryumları 450 litre kadar olmalıdır. Eğer bir den fazla konulacaksa akvaryumun boyutu daha da büyük olmalıdır. Bölgeci ve (kendi türlerine karşı) sert karakterdedirler. Gıda yetersizliği ve kötü su koşullarından dolayı lateral çizgilerinde ve kafalarında deformasyonlar görülür. Yüksek miktarda C vitaminli yemler verilmeli ve su kalitesi arttırılmalıdır.

Zebrasoma flavescens.

Bennett, 1828.Yellow Tang.Hemen her hobicinin en çok beslediği veya beslemek istediği favori balıklardır. Güney pasifik okyanusundan Hawai'ye kadar olan bölgelerde bulunurlar. Genel de tek veya 3-5 adet olarak yem araştırmaları yaparlar. Yaklaşık 2 metrelik mercan kayalıklarından 50 metrelik derinlere kadar inebilirler. Boyları 20 cm kadardır. Hemen bütün tang balığı türlerinin üremesi (doğada)sürüler halinde gerçekleşmektedir. Güçlü balıklardır. Aydınlık ve açık alanlardan hoşlanırlar. Menülerinde çok çeşitli yemlere rastlanır, çok ince saç alglerinden kahverengi zararlı algleri ve balon algleri tükettikleri gözlemlemiştir. Akvaryumlarda birçok yemi severek tüketirler, ama gene de gıdalarının çoğunu yüksek oranda bitkisel besinler oluşturmalı. Spirulina, marul, deniz yosunları sık aralıklarla verilmelidir. Günde 3 kez yemleme yapılmalıdır. Karınlarının hafif şişkin olması sağlık belirtisidir. Akvaryumları 350-400 litre (tek birey için) olmalıdır. Daha ufak akvaryumlarda stres yaşayabilirler. Akvaryumlarda kendi türlerine karşı oldukça serttirler. Daha büyük akvaryumlarda 3-5 adet olarak tutulmaları mümkündür. Gıda yetersizliği ve kötü su koşullarından dolayı lateral çizgilerinde ve kafalarında deformasyonlar görülür. Yüksek miktarda C vitaminli yemler verilmeli ve su kalitesi arttırılmalıdır.

Zebrasoma gemmatum.

Valenciennes,1835.Gem Tang veya Spotted Tang.Hint okyanusunun güney bölgeleri, Doğu Afrika sahilleri ve Madagaskar’ı da içine alan bölgeler yaşam alanlarıdır. Yaklaşık 20-25 metelik mercan kayalıkların aralarında yem araştırmaları yaparlar.20 cm kadar olurlar. Diğer türlerin aksine daha az kavgacı ve bölgecidirler. Hobicilerde nadir bulunurlar, oldukça pahalı ve az rastlanan balıklardır. Doğal yaşam alanlarında da sık rastlanan balıklar olmadığından belirli zamanlarda ithalatı yapılabilmektedir.Akvaryumları 350-400 litreden az olmamalıdır. Daha küçük akvaryumlarda stresten dolayı bağışıklık sistemleri zayıflar ve dış parazitlere yakalanabilirler. Mercanlara ve diğer canlılara karşı güvenlidirler. Akvaryumlarda oluşturululan mağaralık bölgeler bu utangaç balıkların çok hoşlarına gider. Gıdalarını büyük oranda algler oluşturduklarından vitamin değeri yüksek olan mutlaka spirulina katkılı yemler verilmelidir. Marul ve salata parçalarını mükemmel tüketirler. Günde 3 kez yemlenmelidirler. Akvaryumun ısı derecesi 27 derecenin üstüne pek çıkmamalıdır. Gıda yetersizliği ve kötü su koşullarından dolayı lateral çizgilerinde ve kafalarında deformasyonlar görülür. Yüksek miktarda C vitaminli yemler verilmeli ve su kalitesi arttırılmalıdır.

Zebrasoma rostratum.

Günther,1873.

Black Longnose Tang.

Bütün orta Pasifik bölgelerinde mercan kayalıklarında bulunurlar. Olgun bireyler tek veya birkaç adet olarak yem araştırmaları yaparlar. Boyları 25 cm kadar olabilir. Burun yapıları diğer akrabalarına göre biraz daha uzuncadır. Akvaryumları en az 400 litre kadar olmalıdır. Bu türler hemen her şeyi yiyenlerden olduklarından mercan akvaryumlarında aç kalmamalarına özen gösterilmelidir.Çok aç kaldıklarında taş mercanları didikleyebilirler. Günde en az 3 kez yemleme yapılmalıdır. Uzun burunlarıyla kayaların içlerindeki yosunları ve diğer yenilebilecek maddeleri alabilirler. Aydınlık ve açık alanlardan hoşlanırlar. Akvaryumlarında birçok karışık yemi severek tüketirler. Gıdalarının çoğunu algler oluşturmalı. Arasıra artemia larvasıda verilebilir. Diğer türlerin aksine daha az kavgacı ve bölgecidirler. Başka tang türleriyle barındırmak mümkündür. Ara sıra tehlikesizce hamleler yapabilirler. Gıda yetersizliği ve kötü su koşullarından dolayı lateral çizgilerinde ve kafalarında deformasyonlar görülür. Yüksek miktarda C vitaminli yemler verilmeli ve su kalitesi arttırılmalıdır.

Zebrasoma scopas.

Cuvier,1829.Brown Tang.Bütün doğu Afrika sahillerinden Japonyaya kadar olan Hint-Pasifik Okyanusunda bulunurlar. Boyları 20 cm kadar olur. . Akvaryumları 300-350 litre (tek birey için) olmalıdır. Daha ufak akvaryumlarda stres yaşayabilirler. Akvaryumlarda kendi türlerine karşı oldukça serttirler. Gençken grup olarak tutulmaları mümkün olmakla beraber, olgunlaşma evrelerinden sonra birbirleriyle çok sık dalaşırlar. Mercan akvaryumlarında güvenlidir. Ama bu balıklarda sürekli olarak yem almaları gerekli olduğundan aç kalmaları halinde sert mercanları az da olsa rahatsız edebilirler.

Günde 3 kez yemleme yapılmalıdır. Ayrıca akvaryumda caulerpa türünden bitkilere de yer verilirse ortamın emniyetti sağlanmış olur. Akvaryumlarında birçok karışık yemi severek tüketirler. Gıdalarının çoğunu algler oluşturmalı. Sağlıkları açısından aynı koşular bu balıklar içinde geçerlidir. Gıda yetersizliği ve kötü su koşullarından dolayı lateral çizgilerinde ve kafalarında deformasyonlar görülür. Yüksek miktarda C vitaminli yemler verilmeli ve su kalitesi arttırılmalıdır.

Zebrasoma veliferum.

Bloch,1797.Pasific Sailfin Tang.Pasifik Okyanusu, Endonezya dan Avustralya ya kadar olan tropikal bölgelerde bulunurlar.Boyları 40 cm’e ulaşır.Yüzgeçlerini tamamen açtıklarında oldukça heybetli bir duruş sergilerler.Dayanıklı ve bakımı oldukça kolay bir türdür.Kendi benzer türlerine karşı sertlikler göstermesine rağmen başka balıklarla karşı sakindirler. Akvaryumları 500 litre kadar olmalıdır. Eğer bir den fazla konulacaksa akvaryumun boyutu daha da büyük olmalıdır. Mercan akvaryumlarında güvenlidirler ancak büyük boyutlu olduklarından yem tüketimleri ve dışkılamaları da ona göre olacaktır. Bu nedenle güçlü filtreleme önemlidir.

Zebrasoma desjardinii’ye çok benzediklerinden hobiciler arasında karıştırılabilirler. 

Gövdesindeki koyu dikey bantların sayısı akrabasından daha fazla ve genişçedir. Dişi bireylerin boyutları erkeklerden biraz daha iridir. Alıştırıldığı takdirde brokoli, bezelye ve marul parçalarını mükemmel tüketirler, mutlaka spirulina katkılı yemler verilmelidir. İştahlı balıklardır, bu nedenle günde 3 kez yemleme yapılmalıdır. Gıda yetersizliği ve kötü su koşullarından dolayı lateral çizgilerinde ve kafalarında deformasyonlar görülür. Yüksek miktarda C vitaminli yemler verilmeli ve su kalitesi arttırılmalıdır.

Zebrasoma xanthurum.

Blyth,1852.Purple Tang.Kızıl deniz, bazen İran körfezi ve Arap yarım adasının bazı kesimlerinde de nadir de olsa görülürler.25 cm kadar olurlar. Dayanıklı türlerdir. Son derece gösterişli mavi renge sahiptir. Akvaryum ortamında beslenme yetersizliğinden dolayı renkleri parlaklığını yitirir ve giderek koyu-kahve renge dönüşür. Gerçi bu olay bütün türler için de(yaşlanmada önemli faktördür.) geçerlidir.Deniz ortamının sunduğu zengin beslenme diyeti ve eşsiz ortamdan soyutlanan balıklarda renk kaybı sıkça görülür. Akvaryumları 350 litre (tek birey için) kadar olmalıdır. Mercan akvaryumları için güvenlidir. Aydınlık ve açık alanlardan hoşlanırlar. Menülerinde çok çeşitli yemlere rastlanır. Bitkisel yemlemeye dikkat etmelisiniz, bağışıklık sistemlerini kuvvetlendirmek için spirulina ağırlıklı yemler günde 3 kere verilmelidir. Olgun bireyler genelde tek başlarına yem araştırmaları yaparken, gençler ise kalabalık sürüler oluşturarak yemlenirler. Genel karakter olarak kendi türlerine ve diğer tang balıklarına karşı serttirler. Aşırı bölgeci olduklarından akvaryuma koyacağınız farklı tang balıklarına neşterleriyle saldırırlar. Gıda yetersizliği ve kötü su koşullarından dolayı lateral çizgilerinde ve kafalarında deformasyonlar görülür. Yüksek miktarda C vitaminli yemler verilmeli ve su kalitesi arttırılmalıdır.